Son zamanlarda ucuz sıva ekonomik ve çalıştırması kolay yapıların iç mekanlarında en çok tercih edilen sıvamaya başladı.
Bir yapı malzemesi olan alçı tıpta ve sanatta da ihtiyaç duyulabiliyor. Diş hekimliğinde ölçü almak ve kemik kırıklarında ortopedik destek kullanımını örnek gösterebiliriz.
Alçının kullanımına 7000 yıl önce Mezopotamya ve Mısır medeniyetlerinde rastlamak mümkün.
Doğada rahatlıkla bulunabilen alçıtaşı (alçı) ile oluşturulan alçı. Tortul kayaçlarla birlikte yatakları olan yaygın bir mineraldir.
Sanayide gypsum belli bir sıcaklıkta pişirildikten sonra alçı elde edilir. Farklı sıcaklıkta pişirilme yöntemleri ile çeşitli alçı çeşitleri üretilebiliyor
Alçının bir çeşidi olan kalsiyum sülfat kendi başına toksik değildir ve hatta bir gıda katkı maddesi olarak onaylanmıştır. Ama üzün süreli alçı tozu solumak mukoza zarlarını tahriş edebilir. Buda sonra farklı hastalıklara neden olabilir.
Alçının ısı iletkenliği çok azdır, bu da sıvasında azda olsa bazı yalıtkan özellikler verir. İnşaat sektöründe alçıpan levha, sıva harcı ve alçı bloklar olmak üzere üç ana dalda yüksek miktarda kullanılır.
Alçı levhaları inşaat inşaat sektöründeki en popüler kullanımı olan bir levha çeşididir. Bölme duvarlarda ve asma tavan işlerinin ana malzemeleri sayılabilir.
Alçı Nedir
Doğada bulunan alçıtaşının işlenmesi ile elde edilen beyaz renkli inorganik bir maddedir. Alçı taşının belli derecelerde pişirilmesi toz haline getirilmesi ile elde edilir.
Alçıtaşı kimyasal bileşimi kalsiyum sülfat olan bir mineraldir. Alçının hammaddesi olan alçıtaşı tabiatta 6 şekilde bulunur. Bunlar; Anhidrit, Bassanit, Jips, Albatr, İpek Jipsi ve Selenittir.
Alçı yanmaz bir maddedir. Yapılarda içlerinde duvar ve tavanlarında koruyucu veya dekoratif kaplama amaçlı tercih edilir.
Alçı Nerelerde Kullanılır?
- İnşaatlarda kullanımı yüksek olur. Kartonpiyerler, alçıpanlar, duvarlarda iç sıva olarak vb.
- Heykeltıraşlıkta, alçı kolayca işlenmesi ve kalıba gelmesinden dolayı bazen kullanılır
- Tıpta, cerrahide ve dişçilikte çok sık kullanılır. Ortopedik alçı vb.
- Vitrifiye malzemeler porselen ve kiremit üretiminde kalıp aşamasında kullanılır
- Kimya endüstrisinde amonyum sülfat, kükürt, kükürt oksit ve sülfat asidi elde etmek için kullanılır
- Bira endüstrisinde fermantasyon için kullanılır
- Nikel ergitme işlemini kolaylaştırır
- Ham alçı çimento sanayinde prizlenmeyi geciktirmek için kullanılır
- Kağıt ve pamuklu tekstil sanayinde dolgu maddesi olarak bazen kullanılır
- Figürlü süs eşyaları imalatında
Sayamadığımız farklı bazı alanlarda da kaşımıza çıkabilir. Kısaca binlerce alanda kullanım örnekleri var diyebiliriz.
Alçı Sıva Nasıl Yapılır?
-Alçı sıva şimdiki zamanlarda genelde makinalarla karıştırılarak otomatik püskürtmeli atılır.
-Ustalarda hemen arkasında mastarla terazisini alıp düzeltir.
-Çok metrajlı işlerde bu tür otomatik uygulamalar hem ucuz olur hemde kolay olur.
-Alçı üreticileri genelde makinalı alçı uygulamasına uygun özellikte alçılar üretilir.
-Torbalarının üzerinde makinaya uygundur yazar.
-Alçı su ile karıştırılırken topaklanma olmaması için iyi karıştırılmalıdır.
-Ufak metrajlı işlerde manuel elle alçı atmak daha karlıdır. Çünkü makinalı alçı büyük metrajlı işleri ucuza getirir. Küçük işlerde tam tersi etkisi vardır.
-Manuel yapılan alçı bir ham duvarda sırası ile kaba alçı + karışık alçı + saten alçı çekilerek işlem tamamlanır boya öncesi.
-Brut beton yüzeylerde veya parlak emici olmayan yüzeylerde ilerde alçı düşebilir. Bunu önlemek için mutlaka bu tür yüzeylere brüt beton astarı sürülmelidir.
Alçı Sıva Kalitesi
Alçılarda markasına göre çok az kalite farkları olur.
Buda üretimde alçıtaşının pişirilmesi ile ilgili bir konudur.
Ayrıca kaliteli alçılar daha beyaz işlenmesi daha daha kolaydır.
Uygulamada ise işçilik kalitesi çok değişken olabiliyor. Çünkü iyi bir ustalıkla çekilmiş bir alçı çok şey fark eder.
Profesyonel bir alçı ustası mala ve mastar tutuşu ile kendini belli edebiliyor. Sıvanın kaliteli görünmesi için birinci dereceden ustaya bağlıdır.
Piyasada gördüğüm kadarı Diyarbakırlı ustalardan daha iyi alçı ustası daha görmedim. Serdar usta ve ekibi bir projedeki performansı şaşırtıcı derecede beni etkilemişti. Kalıpçı ve duvarcıların yaptığı bariz yamuk duvarları alçı ile nasıl düzeltiklerine şahit oldum.
Tabi bu yazıda Vanlı ustalardan bahsetmemek büyük yanlış olur. İşinde uzman profesyonel alçı ustaları Van’lılardada çok çıkıyor. Büyük bir projede makinalı alçı sıva ile nasıl başarılı bir iş çıkardıklarını bire bir gördüm.
Alçı Neden Kabarır?
1. Düzenli nem ve rutubete maruz kalan alçı zamanla düşer
2. Çok tozlu bir yüzeye uygulanmışsa ilerde kabarma ihtimali var
3. Parlak ve emici bir yüzeye sürülmüşse mutlaka sonra çatlar düşer
4. Alçı kurumadan boyanmışsa dökülür sonra
5. Esnek hareketli yüzeylerde pek durmayı sevmez alçı
6. Harcı yaparken istenmeyen bir şey yanlışlıkla karışıma girmişse
7. Bazı kimyasalların duvar sıvasına etki etmesi ile
8. Dışardan duvarlara yapılan yanlış müdahaleler veya darbeler
9. Deprem etkisi. Bazı sarsıntılar alçının yüzeyden kopmasını ve kabarmasını sağlıyor