Taşyünü ısı, yangın ve ses yalıtımında kullanılan önemli bir malzemedir. En önemli özeliklerinden biride çok yüksek ömürlü olup çürümemesi ve böceklerden etkilenmemesi.

Taşyünü nedir?

Bazalt kayaların sanayi tesislerinde 1600 °C civarında ısıtılarak ipliksi lif haline getirilmesi ile elde edilen inorganik bir ısı, ses ve yangın yalıtım malzemesidir. Üretim esnasında az da olsa geri dönüşümlü cürufte katılır.

Taş yünü ihtiyaca göre çeşitli yoğunlukta (dansite) sıkıştırılarak ve istenilen kalınlıklarda tüketiciye sunulur. Boru yalıtımları için oval veya üzeri folyo kaplı vb. bir çok şekil ve ebatta üretilmesi mümkün. Isı iletkenlik degeri üretim kalınlığına ve yoğunluğuna göre değişebiliyor. Su buhari difüzyon direnç faktörü ortlama µ=1’dir. Kullanim sicakligi -50/+600, -50/+650°C araligindadir.

Kullanım alanları

• Yapıların iç duvarlarının yalıtımında
• Çatılarda, temellerde
• Bölme duvarlarda,
• Dış cephelerde
• Bazı elektrikli ev aletlerinde, Mesela fırınlarda ve buzdolaplarında
• Çelik kapılarında,
• Gemilerde ve sanayide
• Stüdyolarda vb. binlerce daha sayabileceğimiz yerde kullanılır.

Taşyünü faydalarından bazıları

• Isı, yangın ve ses izolasyonu sağlar
• İnorganik yapısı sayesinde bakteri ve mikroorganizma üretmez.
• Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından tahrip edilemez
• Zamanla bozulmaz, çürümez, küf tutmaz, korozyon ve paslanma yapmaz
• Ekolojik ve çevre dostu bir üründür.

Taşyünü zararlı mıdır?

Hayır zararlı bir madde değil, 28848/2013 (TR) yönetmeliği (SEA) hükümleri uyarınca tehlikeli olarak sınıflandırılmış değildir. Hâlihazırda mevcut bilgilere göre, ürün %0,1 ‘den daha yüksek yüzdede PBT veya vPvB maddeleri içermez. WHO (Dünya Sağlık Örgütü) yapılan bir çalışması bu tür liflerin (cam veya taşyünü vb.) sağlık açısından tehlikeli malzeme değildir denilmiştir.

Ekipmansız çalışan ustaların solunum yollarını, ciltlerini ve gözlerini tahriş edebilir. Lifler solunduğunda ciğerlere batar öksürüğe neden, o yüzden maskesiz çalışılmamalıdır. Mikro camsı olduğu için deri ile temasında batar kaşıntı yapar, bunu engellemek için vücut korunmalıdır.

Taşyünü Tarihi

İlk olarak 1840 yılında Galler’de Edward Parry tarafından Cürufden yapıldı. O zaman üretimde malzemenin uçuşup çalışanların üzerine yapışması ve zarar vermesi imalatından vazgeçilmesine sebep oldu. Sonra ABD’de John Player 1870 taşyününü üreterek patentini aldı. 1871 yılında ise Almanya’da ticari olarak üretilmeye başlandı.

İnsanlar yanardağlardaki patlamalardan doğal olarak oluşan Pele’nin saçı olarak adlandırılan lifleride inceledi. Lavları savuran küvvetli rüzgarlar taşyünü benzeri doğal lifleri etrafa savuruyordu.
Bu bilgiler ışığında 1897‘de Amerikalı kimya mühendisi Charles Corydon Hall , erimiş kayayı liflere dönüştürmek için bir teknoloji geliştirdi ve Amerika’da taşyünü yalıtım endüstrisini başlattı.

Yüksek sıcaklık uygulamaları için tasarlanan ilk mineral yün 1942’de Amerika Birleşik Devletleri’nde icat edildi, ancak yaklaşık 1953’e kadar ticari olarak uygulanmadı. 1970’lerden sonra bugünkü kalite ve standartlarında taşyünleri üretilmeye artık başlandı.